Şarjlı Matkap Nedir? Nasıl Kullanılır?

Şarjlı matkap, elektrik prizine bağlı olmadan çalışabilen, içerisinde şarj edilebilir pil bulunan bir el aletidir. Bu aletler, kablosuz olmaları sayesinde kullanıcıya büyük bir hareket serbestisi sağlar ve çeşitli delme, vidalama gibi işlemleri gerçekleştirmek için idealdir.

Şarjlı matkaplar genellikle lityum iyon gibi yüksek kapasiteli pillerle donatılmıştır ki bu da uzun süreli kullanım imkanı sunar. Farklı hız ayarları, tork seçenekleri ve değiştirilebilir matkap uçları gibi özelliklere sahip olabilirler. Bu özellikler, şarjlı matkapları hem ev kullanıcıları hem de profesyoneller için vazgeçilmez hale getirir. Kullanım alanları oldukça geniştir; ahşap, metal, plastik ve hatta duvar gibi farklı malzemeler üzerinde çalışabilirler.

Zamanınız kıymetli. Merak ettiğiniz konulara doğrudan ulaşmak için aşağıdaki içindekiler tablosunu kullanarak ilgilendiğiniz bölüme hızlıca geçebilirsiniz.

Okuma süresi:13 dakika

Şarjlı Matkap Çeşitleri

İki ana matkap türü vardır: Vidalama matkapları ve Darbeli matkaplar.

• Vidalama Matkapları; ahşap, metal veya plastiğe delik delmek ve vidalama için kullanılır. Bu en popüler türdür.
• Darbeli Matkaplar; vidalama matkapları ile aynı şeyi yapar. Ancak aynı zamanda duvarda (tuğla, taş ve beton) delmek için matkap ucunu içeri ve dışarı sallayan bir çekiç ayarına sahiptir. Vidalama matkaplarından biraz daha ağırdır.

Bu iki türü birleştiren kombine matkaplar da vardır.

1. Kömürlü ve Kömürsüz Matkap Farkı Nedir? (Fırçalı ve Fırçasız Motor)

Fırçasız (kömürsüz) teknoloji, şarjlı matkaplardaki en son yeniliktir. Geleneksel bir fırçalı (kömürlü) matkap motorunun aksine, fırçasız bir matkaptaki motorda fırça yoktur. Bu, matkabı çalıştırırken daha az ısı ve sürtünme yaratıldığı anlamına gelir.

Kömürlü (fırçalı) ve kömürsüz (fırçasız) matkaplar arasındaki fark, esas olarak motorlarının tasarım ve işleyişine dayanır. Her iki tip de elektrik motoru kullanır, ancak enerjiyi mekanik harekete dönüştürme şekilleri farklıdır.

Kömürlü (Fırçalı) Motorlar

• Yapısı: Kömürlü motorlar, elektrik akımını motora taşımak için fırçalar ve komütatör adı verilen bir bileşen kullanır. Bu fırçalar, dönen bir şafta (rotora) elektrik iletimini sağlar.
• Avantajları: Daha basit ve ucuzdur. Onarımı ve bakımı kolaydır çünkü fırçalar gibi aşınan parçalar kolayca değiştirilebilir.
• Dezavantajları: Fırçaların sürtünmesi nedeniyle aşınma ve ısı üretimi daha fazladır. Bu da enerji verimliliğini azaltır ve motorun ömrünü kısaltır. Ayrıca, fırçaların sürekli sürtünmesi nedeniyle daha fazla gürültü ve kıvılcım üretebilir.

Kömürsüz (Fırçasız) Motorlar

• Yapısı: Kömürsüz motorlar, elektrik akımını doğrudan rotora iletmek için elektronik bir kontrol ünitesi kullanır, böylece fırçalara ve komütatöre gerek kalmaz. Bu tasarım, motorun daha verimli çalışmasını sağlar.
• Avantajları: Daha verimli ve uzun ömürlüdür. Fırçaların olmaması, daha az aşınma, daha az ısı üretimi ve daha az bakım ihtiyacı anlamına gelir. Ayrıca, fırçasız motorlar genellikle daha sessiz çalışır ve daha iyi hız kontrolü sunar.
• Dezavantajları: Daha karmaşık ve pahalıdır. Onarımı ve bakımı, genellikle daha uzman bilgi gerektirir.

Genel Karşılaştırma

• Performans: Kömürsüz motorlar, enerjiyi daha verimli kullanır ve daha güçlü performans sunar.
• Dayanıklılık: Kömürsüz motorlar daha az aşınma parçası içerdiğinden, genellikle daha uzun ömürlüdür.
• Maliyet: Başlangıç maliyeti açısından kömürlü motorlar daha ucuzken, kömürsüz motorlar uzun vadede daha ekonomik olabilir.

Seçim, kullanım amacına, bütçeye ve tercih edilen özelliklere göre değişir. Profesyonel kullanıcılar genellikle yüksek performans ve dayanıklılık için kömürsüz motorları tercih ederken, yoğunluk olarak daha az kullanılan işlerde kömürlü motorlar yeterli olabilir.

2. RPM ve Tork

RPM Değeri

‘Revolutions per Minute’ olan ingilizce ifadenin kısaltılmışı RPM’dir. Dakikadaki dönüşlerin kısaltması olan RPM rakamı, belirli bir matkabın ulaşabileceği maksimum hızı gösterir. 

Düşük kaliteli modellere baktığınızda tek bir hızda çalıştıklarını görürsünüz. Ancak çoğu matkapta, kullanıcının düşük veya yüksek hız seçmesine izin veren hız seçeneği mevcuttur.

Bu tür hız seçeneğine sahip matkapların avantajı, daha hafif işler için düşük ayar ile çalışabilme olanağıdır.

Ancak hızları karşılaştırırken tork da dikkate alınmalıdır.

Tork Ayarı

Tork, bir kuvvetin döndürme etkisini ifade eder ve genellikle Newton metre (Nm) cinsinden ölçülür.

Bir aletin tork değeri, o aletin üretebileceği maksimum döndürme kuvvetini belirtir. Yüksek tork değerine sahip aletler, daha sıkı vidalama veya daha zorlu malzemeleri delme gibi işlemleri daha kolay gerçekleştirebilir.

Tork, özellikle sert malzemelerle çalışırken veya büyük çaplı delikler açarken önemlidir. Çünkü bu işlemler daha fazla kuvvet gerektirir.

Daha yüksek voltaj kullanımı olan şarjlı matkaplar, daha fazla tork sağlar. İhtiyacınıza bağlı olarak matkap satın alırken tork değerini her zaman göz önünde bulundurun.

RPM ve Tork Arasındaki İlişki

RPM ve tork, bir aletin performansını değerlendirirken birlikte ele alınması gereken iki önemli faktördür. Genellikle, bir aletin RPM değeri arttıkça, tork değeri azalır ve tersi de geçerlidir. Bu, bir aletin tasarımı ve motorunun özelliklerine bağlı bir dengeleme eylemidir.

İdeal alet seçimi, yapılacak işin türüne göre değişir. Yüksek hız gerektiren işler için yüksek RPM, yüksek kuvvet gerektiren işler için ise yüksek tork değerine sahip aletler tercih edilir.

3. Debriyaj

Tork seçici olarak da bilinen bu özellik, aşırı hızlanma veya vidaların kırılma olasılığını en aza indirir. Daha spesifik olarak debriyaj, belirli bir direnç seviyesine ulaşıldığında tahrik milini devreden çıkaran şeydir. Çoğu şarjlı matkapta ayarlanabilir bir kavrama bulunurken, mevcut ayar sayısı modellere göre değişir. 

Uzmanlar, matkabın çalışmasına ince ayar yapabilmeniz için geniş yelpazeye sahip bir cihaz seçmenizi tavsiye ediyor. Popüler görüş, iyi bir cihazın en az 24 debriyaj ayarına sahip olması gerektiğini belirtir. Temel görevler için bu kadar çeşitli bir aralığa ihtiyacınız olmasa da, çalışacağınız malzemeye göre matkabı uyarlamayı kolaylaştıracaktır.

4. Mandren

Bu, dönen ucu yerinde tutan cihazın parçasıdır. İyi bir mandren, ucu herhangi bir sallanma olmadan sağlam bir şekilde tutmalıdır. Ancak satın almadan önce boyutunu kontrol etmek de önemlidir. Çoğunlukla küçük delikler açmayacaksanız, daha büyük uçları tutabilecek 13 mm’lik bir mandren arayın. Bu, özellikle gelecekte daha zorlu işleriniz için çok önemli olacaktır.

Ayrıca anahtarsız mandrenlere de göz atmayı unutmayın. Bunlar, kullanıcıların anahtar kullanmadan kolayca gevşetip sıkmalarını sağlayan metal tırnaklara sahiptir. Çoğu ucu tutabilmeleri, onları genel amaçlı delme için de ideal kılar. Uçları değiştirmeyi kolaylaştıran bir başka tasarım da altıgen mandrendir. Yalnızca altıgen uçlarla çalışsalar da, bunlar sert malzemeleri delmek için çok uygundur ve kayma olasılığı daha düşüktür.

5. Pil

Şarjlı bir alet ancak pili kadar iyidir. Başka bir deyişle, güç kaynağınızın güvenilirliği, en çok ihtiyacınız olduğunda fark yaratabilir. Bu nedenle, yüksek verimlilik seviyelerinde güç üretmenin yanı sıra şarjını yeterince uzun süre tutabilecek pili olan bir matkap almanız önemlidir.

Bu tür pillere sahip matkapların fiyatı her zaman daha yüksek olacaktır. Ancak daha eski güç kaynaklarına dayanan cihazlardan daha hafiftir ve tek bir şarjla daha uzun süre çalışırlar. Çoğu eski tip şarj cihazının bir pili tamamen şarj etmesi 5 saate kadar sürebilir. Modern ‘akıllı’ benzerleri ise, en fazla bir saatte şarj eder. Ayrıca matkabınızın bir pil göstergesine sahip olmasını isteyeceksiniz. Böylece çalışırken ne kadar güç kaldığını her zaman bilirsiniz.

Volt (Voltaj)

Şarjlı matkapların gücünü tanımlar. Volt ne kadar yüksekse matkap o kadar güçlüdür. Volt arttıkça matkabın ağırlığı da artacaktır.

Hangi Matkap Voltajını seçmeliyim? 12V, 18V, 20V, 36V?

Genel olarak konuşursak, bir elektrikli aletin voltajı ne kadar yüksek olursa, ürettiği tork o kadar fazla olur. Sonuç olarak bunun için de, o kadar fazla ödemeniz gerekir. Çoğu elektrikli el aleti 3V ile 48V arasında voltajlara sahipken, akülü matkaplarda aralık 12-36V’dır. Çoğu modelde voltaj, pilinin yan tarafında yazılı bir rakamla gösterilir.

Voltaj seçiminize gelince, bu nihayetinde üstlendiğiniz projelerin türüne bağlı olacaktır. Hafif işler için, bu durumda 12V olan düşük voltajlı bir model satın almayı düşünün. Bazı ağır işlerle uğraşacaksanız 18 veya 20 voltluk bir matkabı, hatta büyük delikleri hızlı bir şekilde delmeniz veya büyük bağlantı elemanları takmanız gerekiyorsa 36V’luk bir aleti tercih edin. 

Pillerdeki “Ah” Ne Demektir?

‘Ah’ amper saatin kısaltmasıdır ve belirli bir pilin kapasitesini belirtmek için kullanılır. Daha yüksek Ah derecesi, pilin tek şarjla daha uzun süre dayanabileceği anlamına gelir. Ancak birkaç istisna vardır. Bu nedenle, belirli bir modelin pil performans testlerinde nerede olduğunu görmek için internette çeşitli incelemeleri gözden geçirin.

Ayrıca, yüksek kapasiteli pillerin her zaman daha küçük emsallerinden daha ağır olacağını unutmayın. Bu nedenle, pilinizin şarjlar arasında ne kadar dayanmasını istediğinizi belirlerken taşınabilirliği hesaba katmanız gerekir. Ah değeri yüksek olan bir pilin de şarj olması daha uzun sürer. Aklınızdaki uygulamaya bağlı olarak, bütçenizi de göz önünde bulundurarak tüm bu unsurları dengeleyen bir şey arayın.

NiCad ve Lityum Piller Arasındaki Fark Nedir?

Bu ikisi, bugün piyasadaki en popüler pil seçimlerini temsil eder. En eskisi nikel kadmiyum (NiCad) çeşididir. NiCad piller nispeten ucuz olmasının yanı sıra oldukça dayanıklıdır ve bazıları 1000 şarj döngüsüne dayanabilir. Ancak, zayıf enerji yoğunlukları, bu pillerin sık sık şarj edilmesi gerektiği anlamına gelir. Ek olarak, bu ürünlerin imalatında yaygın olarak kullanılan toksik kimyasallarla ilgili bir takım endişeler bulunmaktadır.

Belki de bu, lityum iyon (Li-ion) pillerin şarjlı aletler için alternatif bir güç kaynağı olarak ortaya çıkmasının nedenidir. NiCad pillerle karşılaştırıldığında, bunlar daha hafif malzemeler kullanılarak yapılır. Ve iki kat daha fazla enerji yoğunluğuna sahiptir. 

Li-ion pilli matkaplar bu sayede, tek bir şarjla yüksek menzilli güç sağlamada üstün durumdadır. 

6. Tetikleme Hızı

Temel olarak, değişken hız tetikleyicisi, eldeki işe bağlı olarak farklı hızları seçmenize izin veren bir anahtardır. Çoğu modelde, bu özellik bir dizi vites kullanılarak mümkün hale getirilmiştir. Değişken hız ayarlarına sahip matkaplar genellikle daha fazla çok yönlülük sunarken, tüm hızlarda mükemmel kontrol sunan birini seçmek önemlidir.

Başka bir deyişle, matkabınızın kullanımı kolay olmalı ve yeterli değişken kontrolü sağlamalıdır. Daha hassas görevler için, 2 vitesli anahtarın yanı sıra değişken kontrollü bir tetikleyiciye sahip bir modeli tercih edin. Bu şekilde hızı zar zor dönmekten her aralığın en üstüne kadar değiştirebileceksiniz.

Matkap uçları farklı malzemeler ve görevlere göre çeşitlidir. Yanlış ucu seçerseniz malzemeye zarar verme olasılığınız yüksektir. Bu size zaman ve paraya mal olur. Bu konuyla ilgili detaylı incelemeyi Matkap uçları almadan önce bilmeniz gereken 4 kriter yazısında bulabilirsiniz.

Şarjlı Matkap Satın Almadan Önce Araştırma Yapın

Alışverişe çıkmadan önce, aletin daha sık nerede kullanılacağını düşünmek için zaman ayırın. Ahşap işleri için, daha küçük modeller (özellikle 12V aralığındakiler) çoğu iş için çok uygun olacaktır. Sadece büyük delikler açacaksanız veya bir delik testeresi kullanacaksanız daha büyük matkapları (18-20V) tercih edin.

Metalle çalışıyorsanız, karşılayabileceğiniz kadar güç almaya çalışın. Çoğu modelin yalnızca hafif metalleri delebildiğini unutmayın. Bu, daha zorlu uygulamalar için daha uygun bir şey aramanız gerekebileceği anlamına gelir. Bir duvarcıysanız, aramanız gereken darbeli şarjlı matkap olacaktır. Yüksek hızlı çekiçleme hareketi sayesinde bu kategorideki bir alet, betonda ve taşta rahatlıkla delik açabilecektir.

Araştırma ve İncelemeler: Bir satın alma işlemi yapmadan önce en yeni modellere bakın ve özelliklerini ve performanslarını anlamak için yorumları okuyun. Bu, yalnızca mevcut ihtiyaçlarınızı karşılamakla kalmayıp aynı zamanda uzun vadede de geçerli olan bir alet satın almanızı sağlar.

Modüler Tasarım: Bazı üreticiler, piller ve motorlar gibi bileşenlerde yükseltmelere olanak tanıyan modülerliği göz önünde bulundurarak araçlar tasarlıyor. Böyle bir sisteme yatırım yapmak paradan tasarruf sağlayabilir ve zaman içinde israfı azaltabilir.

Garanti ve Destek: Akülü matkap satın alırken garantiyi ve üretici desteğini göz önünde bulundurun. Daha uzun bir garanti süresi ve kapsamlı destek, bir ürünün kalitesinin ve şirketin dayanıklılığa olan güveninin göstergesi olabilir.

Matkabı ister hobilerinizde kullanacak olun, ister profesyonel zanaatkar olun, piyasada tam size göre bir matkap olduğundan emin olabilirsiniz. Alışveriş yaparken aleti ne için kullanacağınızı, sıklıkla üzerinde çalıştığınız malzemeleri ve bir projeyle uğraşırken karşılaşabileceğiniz zorlukları göz önünde bulundurduğunuzdan emin olun. Fiyatın kalite ve performansla her zaman el ele gitmediğini unutmayın. Bu nedenle en uygun şarjlı matkap bulabilmeniz için mümkün olduğunca çok matkabı karşılaştırmaya çalışın.

Şarjlı Matkap Kaç Volt Olmalı?

Sizin için en iyi olan matkap, onu nasıl kullanacağınıza bağlıdır. Şarjlı matkaplar voltaja göre boyutlandırılmıştır. Örneğin 12V, 14V ve 18V. Daha yüksek voltajlı matkaplar daha güçlüdür ve birçok özelliğe sahiptir. Ancak düşük voltajlı matkaplardan daha büyük ve ağırdır. 

Yalnızca hafif iş yapmayı planlıyorsanız veya o kadar ağır olmayan bir matkabı tercih ediyorsanız, düşük voltajlı bir şarjlı matkap düşünün.

Şarjlı Matkap Nasıl Kullanılır?

Matkap Ayarlarını Ayarlama

• Hız Ayarı: Daha düşük hızlar vida çakmak içindir, daha yüksek hızlar ise delik açmak içindir.
• Tork Ayarı: Daha sert malzemeler için daha yüksek ayarlarla delme gücünü kontrol eder.
• Matkaptaki sayılar: Tork seviyelerini gösterir. Daha düşük sayılar daha hafif işler içindir ve daha yüksek sayılar daha fazla güç gerektiren işler içindir.

Matkap Ucu Nasıl Takılır ve Sökülür?

1. Mandreni saat yönünün tersine çevirerek gevşetin.
2. Ortalandığından emin olarak matkap ucunu yerleştirin.
3. Uç sabitlenene kadar mandreni saat yönünde çevirerek sıkın.

Matkap ile Delme Teknikleri

• Doğruluk için bir pilot delikle başlayın.
• Sabit basınç uygulayarak matkabın işi yapmasına izin verin.
• Kalıntıları temizlemek için ucu ara sıra geri çekin.

Pratik Uygulamalar

Şarjlı matkaplar yalnızca delik açmak veya vida sıkmakla sınırlı değildir. Doğru ataşmanlar ve biraz yaratıcılıkla, çok sayıda görevi yerine getirebilecek çok yönlü araçlara dönüştürülebilirler. Örneğin:

• Zımparalama ve Taşlama: Farklı zımparalama veya taşlama uçları takarak matkabınızı ahşap ve metal yüzeylerde küçük düzeltmeler için kullanabilirsiniz.
• Boyayı Karıştırma: Karıştırma küreği aparatı, matkabınızı verimli bir boya karıştırıcısına dönüştürerek zamandan ve emekten tasarruf sağlar.
• Delik Testere: Delik testeresi eklentisi ile çeşitli malzemelerde mükemmel daireler kesebilirsiniz; boru tesisatı veya büyük açıklıklar oluşturmak için idealdir.

Önemli Hususlar

• Pil Bakımı: Pil ömrünü en üst düzeye çıkarmak için, akülü matkabınızı aşırı sıcaklıklarda bırakmaktan kaçının ve pili uzun süre kullanılmayacaksa kısmen şarj edilmiş olarak saklayın.
• Malzeme için Doğru Uç: Her zaman üzerinde çalıştığınız malzemeye uygun matkap ucunu seçin. Yanlış ucun kullanılması performansın düşmesine veya aletin ve malzemenin hasar görmesine neden olabilir.
• Önce Güvenlik: Her zaman koruyucu gözlük ve eldiven dahil uygun güvenlik ekipmanı kullanın. Kazaları önlemek için çalışma alanınızın temiz ve iyi aydınlatılmış olduğundan emin olun.

Matkap ile delme işlemi yaparken;

• Derinlik İşaretleyicisi Olarak Bant Kullanın: Deliğinizin istenen derinliğini işaretlemek için matkap ucunuzun etrafına bir parça maskeleme bandı sarın. Bu, çok derin delmeyi önlemek için görsel bir kılavuz görevi görür.
• Metal Delerken Yağlayın: Metalle çalışırken matkap ucuna az miktarda yağ uygulamak ısıyı ve aşınmayı azaltarak ucun ömrünü uzatabilir.
• Darbeli Delme Tekniği: Sert malzemeler için, tetiğe kısa aralıklarla basarak darbeli bir teknik kullanın. Bu yöntem ısı oluşumunun yönetilmesine yardımcı olur ve daha iyi kontrol sağlar.

Sık Sorulan Sorular